سنگ کلیه جسم سختی است که از کانی‌های موجود در ادرار تشکیل میشود. سنگ کلیه به‌طور معمول در کلیه تشکیل میشود و از طریق جریان ادرار از بدن خارج میشود. سنگ کوچک ممکن است بدون ایجاد علائم خاصی عبور کند. اگر یک سنگ به میزان بیش از ۵ میلی‌متر (۰٫۲ اینچ) رشد کند، می‌تواند منجر به انسداد مجرای ادراری شود که درد در قسمت پشت و شکم ایجاد میکند. این درد که کولیک یا قولنج کلیوی نام دارد، به صورت درد عودکننده‌ای است که هر ۲۰ تا ۶۰ دقیقه تکرار میشود. همچنین خون ادراری، استفراغ و ادرار دردناک ممکن است اتفاق افتد. اگر کسی در معرض خطر تولید سنگ‌های کلیوی باشد، پزشک متخصص اورولوژی می‌تواند راه‌هایی را برای پیشگیری از سنگ کلیه به او توصیه کند.
علائم بیماری سنگ کلیه
سنگ کلیه تا زمانی که شروع به حرکت نکرده علائم خاصی ندارد اما مشکل زمانی است که شروع به حرکت میکند و به سمت میزنای می رود در این صورت یکی علائم زیر دیده می شود
- حالت تهوع و استفراغ
- ادرار تیره-صورتی-قرمز- یا قهوه ای
- ادرار بدبو
- کم شدن حجم ادرار
- درد شدید در پهلو و پشت
- سوزش ادرار
- در صورت داشتن عفونت باعث تب و لرز می شود
- افزایش تعداد نوبت دفع ادرار
انواع سنگ کلیه
سنگ سیستینی
این نوع سنگ فقط در کسانی که به اختلال ارثی مبتلا هستند که در آن، ماده خاصی به نام سیستین را بیشتر از حد معمول در ادرار دفع می‌کنند.
سنگ اسید اوریک
سنگ های اسید اوریک در افرادی که مایعات کمی مینوشند و بدنشان مایعات زیادی را از دست می دهد ، ایجاد میشود. افرادی که مصرف بالای پروتئین و یا بیماری نقرس دارند نیز احتمال دارد به این نوع سنگ کلیه دچار شوند
سنگ ستراویتی
این نوع سنگ کلیه در اثز یک عفونت ایجاد میشود مانند عفونت دستگاه ادراری. این سنگ‌ها می‌توانند به سرعت بزرگ شوند و معمولاً اندازه بزرگی دارند؛ به همین دلیل حرکت نمی‌کنند و علامت زیادی ندارند.
سنگ کلسیمی
بیشتر سنگ‌های کلیه از جنس کلسیم هستند و بیشتر از همه از جنس اُگزالات کلسیم. اگزالات یک ماده طبیعی است که هم در برخی غذاها وجود دارد و هم در کبد تولید میشود. برخی سبزیجات، میوه‌ها، مغزیجات و شکلات حاوی مقدار زیادی اگزالات هستند.
علاوه بر غذاهایی که می‌خوریم، خوردن دوز بالای ویتامین د و برخی جراحی‌های روده هم غلظت کلسیم و اگزالات را در ادرار زیاد میکند.
سنگ‌های کلیه ممکن است از جنس فسفات کلسیم هم باشند. برخی تغییرات در سوخت و ساز بدن، برخی سردردهای میگرنی و یک داروی ضدصرع به نام توپیرامات ممکن است موجب ایجاد این نوع سنگ کلیه شوند.
روش تشخیص سنگ کلیه
به چند طریق می توان تشخصی داد که مبتلا به سنگ کلیه هستید یا خیر در اینجا به بررسی روش های تشخیص سنگ کلیه می پردازیم :
آزمایش ادرار
یکی از راه های تشخیص سنگ کلیه آزمایش جمع آوری ادرار می باشد در این روش پزشک از شما میخواهد تا دو روز با بررسی ادرار شما مشخص شود که شما بیش از حد مواد معدنی سنگ ساز یا مقدار زیادی مواد جلوگیری کننده از سنگ دفع می‌کنید سپس به شما اعلام میشود سنگ کلیه دارید یا خیر.
آزمایش خون
آزمایش خون ممکن است مقدار زیادی کلسیم یا اسید اوریک در خون شما را نشان دهد.
سونوگرافی یا تصویربرداری
آزمایشات سونوگرافی یا تصویربرداری ممکن است سنگ کلیه در دستگاه ادراری را نشان دهد.
توموگرافی رایانه ای با سرعت بالا ممکن است حتی سنگ های ریزی را نیز نشان دهد. اما سونوگرافی ، یک آزمایش غیرتهاجمی است که سریع و آسان انجام می شود.
**ممکن است پزشک با توجه به شرایط آزمایش های دیگری را نیز تجویز کند**
عوامل موثر در تشکیل سنگ کلیه
- مردان بیشتر از زنان در معرض خطر می باشند
- پایین آمدن آب بدن
- چاقی
- جراحی بای پس معده
- پرکاری غده ی پاراتیروئید
- مصرف غذاهای سرشار از پروتئین، نمک و گلوکز (نمک زیاد در رژیم غذایی میزان کلسیم مورد نیاز کلیه ها را افزایش می‌دهد و به طور قابل توجهی خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
) - بیماری های التهاب معده که باعث افزایش جذب کلسیم می شود
- ویتامین C ، مکمل های غذایی ، ملین ها (در صورت استفاده زیاد) ، آنتی اسیدهای مبتنی بر کلسیم و داروهای خاصی که برای درمان میگرن یا افسردگی استفاده می شوند ، می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.
